बिहार विधानसभा निवडणूक
10 नोव्हेंबर 2020 - कोरोना संकटाच्या काळानंतर झालेल्या बिहारच्या विधानसभा निवडणुकीत सत्ताधारी राष्ट्रीय लोकशाही आघाडीने (एनडीए) पुन्हा एकदा बाजी मारली. भाजप बिहारमध्ये दुसर्या क्रमांकाचा पक्ष झाल्याने त्याचे श्रेय पक्षाने पंतप्रधान नरेंद्र मोदींना दिले गेले. बिहारमध्ये कोणताही मोठा नेता नसताना भाजप एक मजबूत पक्ष म्हणून समोर आला. बिहारमध्ये भाजपचे सुशील कुमार मोदी ज्येष्ठ नेत आहेत. या निवडणुकीमध्ये आरजेडीच्या 31 वर्षाच्या तेजस्वी यादव यांनी आपल्या नेतृत्त्वाची चुणूक दाखवली. त्यांनी राजदला बिहारमध्ये सर्वात मोठा पक्ष बनवला. मात्र ते आपल्या सभांना होणार्या गर्दीचे रुपांतर मतांमध्ये करण्यामध्ये अपयशी ठरले.
* बिहार विधानसभा पक्षनिहाय जागा ( एकूण जागा - 243)
1. राष्ट्रीय जनता दल (आरजेडी)- 75
2. भाजप - 74
3. जनता दल (युनायटेड) - 43
4. काँग्रेस - 19
5. सीपीआय एमएल - 12
6. एमआयएम - 5
7. हिंदुस्थानी आवाम मोर्चा (सेक्युलर) - 4
8. विकासशील इन्साफ पार्टी (व्हीआयपी) - 4
9. सीपीआय - 2
10. सीपीआय एम - 2
11. लोकजनशक्ती पक्ष (एलजेपी) - 1
12. बहुजन समाज पक्ष (बीएसपी) - 1
13. अपक्ष - 1
* बिहारमध्ये 7.3 कोटी मतदार असून तीन टप्प्यांमध्ये 57.04 टक्के मतदान झाले. त्यामुळे सुमारे 4.17 कोटी मतांची मोजणी करावी लागली.
* करोनामुळे मतदान केंद्रांची संख्या 63 टक्कयांनी वाढवण्यात आली होती. 2015 मध्ये 72 हजार मतदान केंद्रे होती, 2020 मध्ये ती 1.06 लाख झाली. शिवाय, प्रत्येक मतदान केंद्रावर 1600 मतदारांऐवजी 1 हजार मतदारांची यादी बनवली गेली होती. त्यामुळे मतदान यंत्रांची संख्याही वाढली व मतमोजणीच्या फेर्याही वाढल्या. किमान 19 ते कमाल 52 फेर्या होतात. सरासरी 25-25 फेर्या होतात, पण या वेळी सरासरी 35 फेर्या झाल्या. करोनासंदर्भातील सर्व नियमांचे पालन करून बिहार विधानसभा निवडणुकीची मतमोजणी केली गेल्याने निकालाचा वेग मंदावला.
विधानसभा पोटनिवडणुका
10 नोव्हेंबर 2020 - देशभरातील 11 राज्यांमधील विधानसभेच्या 58 जागांसाठी झालेल्या पोटनिवडणुकांमध्ये सर्वाधिक 40 जागा जिंकल्या.
मध्य प्रदेश - मध्य प्रदेशातील 28 जागांच्या पोटनिवडणुकांच्या निकालावर भाजप सरकारचे भवितव्य अवलंबून होते. सध्या भाजपचे संख्याबळ 107 असल्याने किमान8 जागा जिंकणे आवश्यक होते. 19 जागा जिंकून भाजपने बहुमत संपादन केले व शिवराजसिंह चौहान यांच्या नेतृत्वाखालील सरकार स्थिर झाले. काँग्रेसने 9 जागा जिंकल्या. मार्च 2020 मध्ये काँग्रेसचे एक ज्येष्ठ नेते ज्योतिरादित्य शिंदे यांच्या नेतृत्वाखाली 22 आमदारांनी पक्षात बंडखोरी केली होती. त्यामुळे कमलनाथ सरकार कोसळले होते.
मणिपूर - भाजपला या राज्यातल्या पोटनिवडणुकांमध्ये 2 जागा तर अन्य एक जागा अपक्षाला मिळाली.
हरियाणा - राज्यातील बरोडा विधानसभा जागा काँग्रेसच्या खात्यात गेली असून इंदू राज नरवाल यांनी भाजप पुरस्कृत व ऑलिम्पिक कुस्तीपटू योगेश्वर दत्त यांचा10,566 मतांनी पराभव केला. या मतदारसंघातून योगेश्वर दत्त यांना दुसर्यांदा पराभव झाला. 2019च्या विधानसभा निवडणुकांत ते 4800 मतांनी हरले होते.
तेलंगणा - भाजपचे उमेदवार एम. रघुनंदन राव यांनी 1,079 मतांनी डुब्बाक पोटनिवडणुकीत विजय मिळवला.
ओदिशा - सत्तारुढ बीजेडीने 2 जागा जिंकल्या.
नागालँड - सत्तारुढ एनडीपीपी पुरस्कृत मेडो योखा यांनी दक्षिण अंगामी जागा जिंकली.
गुजरात - गुजरातमध्ये सर्वच्या सर्व 8 जागा भाजपने जिंकल्या. जून 2020 मध्ये राज्यसभा निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर काँग्रेसच्या 8 आमदारांनी राजीनामे दिले होते. या 8 पैकी 5 जणांनी भाजप प्रवेश केला होता.
उत्तर प्रदेश उत्तर प्रदेशातल्या 7 जागांपैकी 6 जागा भाजपने तर 1 जागा समाजवादी पार्टीने जिंकली.
प्रश्नमंजुषा (6)
1. ऑलिम्पिक कुस्तीपटू योगेश्वर दत्त यांनी येथून आमदारकीची निवडणूक लढविली होती ?
1) पंजाब राज्यातील गुरुदासपूर विधानसभा मतदारसंघ
2) हरियाणा राज्यातील फरीदाबाद विधानसभा मतदारसंघ
3) उत्तरप्रदेश राज्यातील नोएडा विधानसभा मतदारसंघ
4) हरियाणा राज्यातील बरोडा विधानसभा मतदारसंघ
2. बिहार विधानसभेतील आमदारांची एकूण संख्या किती ?
1) 223
2) 253
3) 243
4) 233
3. बिहार विधानसभा 2020 निवडणुकीनंतरच्या पक्षीय बलानुसारचा योग्य उतरता क्रम शोधा-
अ. जनता दल (युनायटेड)
ब. राष्ट्रीय जनता दल (आरजेडी)
क. काँग्रेस
ड. सीपीआय एमएल
इ. भाजप
पर्यायी उत्तरे ः
1) अ, ब, क, इ, ड
2) ब, क, इ, अ, ड
3) ब, ड, इ, क, अ
4) ब, इ, अ, क, ड
4. नोव्हेंबर 2020 मध्ये किती राज्यात विधानसभेच्या पोटनिवडणुका झाल्या ?
1) 11
2) 15
3) 21
4) 8
उत्तरे : प्रश्नमंजुषा - 6
2-3
3-4
4-1
